Voor de Belgen
Met dank aan Pieter van der Velden
Na veel voorafgaande politieke discussies, en na Bart de Wever’s Supernota in de zomer van 2024, belandde de wens om een solidariteitsbijdrage in te voeren in het Regeerakkoord van de huidige coalitie. De voorbije maanden is hierover al veel gesproken en gespeculeerd, met als voorlopige conclusie het akkoord over de meerwaardebelasting na de nachtelijke onderhandelingen op 29 juni. Zijn we er dan nu definitief uit? Nee, helaas niet. De contouren beginnen zich af te tekenen, maar over veel details bestaan nog de nodige vraagtekens. In deze blog geven we een eerste, globale inkijk in wat er nu op tafel ligt, met de kanttekening dat hierin nog wijzigingen kunnen volgen. We focussen ons op de hangmatbelegger en gaan bijvoorbeeld de ondernemers even links laten liggen in dit artikel. Hangmatbeleggers kunnen voorlopig in hun hangmat blijven liggen.
WIE EN WAT WORDT BELAST?
De solidariteitsbijdrage is een hervorming van de meerwaardebelasting die op 1 januari 2026 ingaat, en waarbij de gerealiseerde meerwaarde op bepaalde financiële activa geviseerd is. Deze belasting zal van toepassing zijn op particulieren die onder de Personenbelasting vallen en op entiteiten zoals VZW’s, bepaalde stichtingen en universiteiten die onder Rechtspersonenbelasting vallen. Vennootschappen die onder de vennootschapsbelasting vallen, zijn niet onderworpen aan de meerwaardebelasting. De belasting wordt geheven over de gerealiseerde meerwaarde behaald bij de verkoop van bepaalde financiële activa. Er zijn vier categorieën van activa voorgesteld. De eerste, zeer brede categorie is die van de financiële instrumenten bestaande uit bijvoorbeeld: aandelen, obligaties (voorzover deze niet onder de Reynderstaks vallen), trackers zoals ETF’s, ETN’s ETC’s en indexfondsen, derivaten, en geldmarktinstrumenten. De overige categorieën zijn (2) bepaalde beleggingsverzekeringen zoals Tak 21, 23, 26 fondsen, (3) Crypto en (4) Valuta, inclusief goud.
Groepsverzekeringen, pensioenfondsen en de derde pensioenpijler vallen niet onder de nieuwe meerwaardebelasting en op deze activa blijven de bestaande fiscale regimes van toepassing.
WANNEER ONTSTAAT EEN BELASTBAAR FEIT?
Vanaf 1 januari 2026 zal een belastbaar feit ontstaan zodra een actief wordt overdragen “onder bezwarende titel”. Dat wil in dagelijks taalgebruik zeggen: een verkoop waarbij de kopende partij een vergoeding aan de verkoper betaalt. Zolang het actief niet wordt verkocht, is er ook geen meerwaardebelasting verschuldigd.
Een actief kan ook zonder bezwarende titel worden overgedragen, dus zonder dat de ontvangende partij daarvoor betaalt. Voorbeelden daarvan zijn schenkingen, erfenissen of de inbreng van activa in een huwgemeenschap. In die gevallen is er op het moment van de overdracht geen meerwaardebelasting verschuldigd, maar wordt de meerwaardebelasting uitgesteld tot het moment waarop de begiftigde op een later moment de activa (geheel of gedeeltelijk) verkoopt. Schenken en erven geeft dus uitstel, geen afstel.
HOEVEEL BEDRAAGT DE BELASTING?
Er komen drie regimes met elk hun eigen tarieven, vrijstellingen en bepalingen. We focussen op het reguliere regime omdat daar de meeste hangmatbeleggers onder vallen. Onder het reguliere regime zal het tarief 10% bedragen, met een vrijstelling van €10.000 per jaar per persoon. Deze vrijstelling zal jaarlijks geïndexeerd worden. Indien de vrijstelling in enig jaar niet wordt gebruikt, dan wordt deze met €1.000 verhoogd, totdat na 5 jaar een maximum van €15.000 is bereikt. Ook mogen, onder een aantal specifieke voorwaarden, gerealiseerde verliezen verrekend worden met gerealiseerde winsten binnen hetzelfde jaar. Verliezen mogen niet meegenomen worden naar volgende jaren.
De meerwaarde zal berekend worden als het bruto resultaat tussen de verkoopwaarde en de aankoopwaarde, exclusief transactiekosten en –belastingen. Om te voorkomen dat winsten uit het verleden van voor 1 januari 2026 belast worden, zullen specifieke regels worden opgenomen om werking met terugwerkende kracht te voorkomen. Ook zullen die regels bepalingen bevatten over de behandeling van ongerealiseerde verliezen van voor 1 januari 2026. Voor situaties met meerdere aan- en/of verkopen van eenzelfde belegging, zullen er bepalingen komen over de (fictieve) volgorde waarin aandelen verkocht worden; naar verwachting is dit het First-in, First-out principe.
HOE WORDT DEZE BELASTING GEIND?
Voor financiële activa die via een broker wordt aangehouden, spelen de brokers een belangrijke rol. Brokers met een vestiging in België zullen in principe de meerwaardebelasting aan de bron inhouden bij iedere verkooptransactie (met wellicht een opt-out regeling voor wie dat niet wil). Na afloop van het kalenderjaar bezorgen deze brokers een fiscaal fiche aan hun klanten, op basis waarvan de aangifte personenbelasting ingevuld kan worden en eventueel te veel ingehouden meerwaardebelasting teruggevraagd kan worden. Naar alle waarschijnlijkheid zullen brokers zonder vestiging in België geen ondersteuning bieden voor deze belasting en ook geen fiscaal fiche afgeven. In die gevallen zal de belastingplichtige zelf de volledige administratie en berekeningen moeten verzorgen, hetgeen niet alleen complex en tijdrovend is, maar ook zeer foutgevoelig.
HOE NU VERDER?
Fiscale optimalisatie is belangrijk, maar oog houden voor de fundamentele filosofie en strategie die de basis voor een beleggingsplan vormen, zijn minstens zo belangrijk. Naar verwachting zal deze nieuwe belasting weinig afbreuk doen aan, of principiële wijzigingen vergen in de fundamentele bouwstenen van een goed doordachte beleggingsaanpak.
Echter, op een meer operationeel niveau kunnen er situatie-afhankelijke opportuniteiten zijn om de pijn van de meerwaardebelasting wat te verzachten. Veel belangrijke details moeten de komende weken en maanden nog verder duidelijk worden, en het is raadzaam om deze ontwikkelingen, samen met uw financieel adviseur, te volgen en te evalueren wat een en ander eventueel betekent voor uw portefeuille en het beheer daarvan.
Om het plastisch uit te drukken: Je moet niet onmiddellijk je hangmat uitkomen maar het kan helpen om in de loop van het komende jaar eens een blik te werpen. Wie beter dan de Vermogensgids om je daarbij te helpen. Boek gerust een vrijblijvende introductiemeeting in.